İsrail oğullarının Mısır’a gelişlerinden 140, Yusuf As.’ın vefatından ise 50 sene geçmişti. Bu zaman zarfında İsrail oğullarının pek çoğunun imanları azalmış veya yok olmuştu. Bütün israiloğulları firavun kabus (seti) tarafından köle olarak kullanılıyordu.

Firavun bir gece rüyasında İsrail topraklarından bir ateşin çıktığını, bu ateşin büyüyerek bütün Mısır topraklarını ve Mısırlıları kavurup yok ettiğini fakat İsraillilere bir zarar vermediğini gördü. Kahinler ona İsrail oğullarından bir erkek çocuk dünyaya geleceğini ve bu çocuğun saltanatını yok ederek İsraillileri kurtaracağını söylediler. Bunun üzerine firavun İsrail oğullarından dünyaya gelen bütün erkek çocuklarının öldürülmelerini emretti. (Kasas-4)

Beş yıl süreyle İsrail oğullarından doğan bütün erkek çocuklar öldürüldü. Mısır halkı ileride çalıştırmak için köle kalmayacağı korkusu ile firavuna müracaat ettiler. Firavun doğan çocukların denetim altında tutulmaları şartı ile katliama üç yıl kadar ara verdi. Bu süre içinde Harun As. dünyaya geldi. Daha sonra yeni bir emirle tekrar doğan erkek çocuklar öldürülmeye başladı. O senede Musa As. dünyaya geldi. Annesi gönlüne gelen bir ilhamla onu emzirdi ve bir sepet içinde Nil nehrine bıraktı. Sepet firavunun sarayı civarına gelince firavunun maiyeti tarafından bulunarak huzura getirildi. Çocuğu gören firavunun ailesi Asiye (Bityaht) onu evlat edinmek istedi. Firavun ise istemeyerek de olsa bunu kabul etti. (Kasas-8/11)

Musa’nın emzirilmesi için sırasıyla bütün emzikli kadınlar denendi. Hiçbiri onu emzirmeye muvaffak olamadı. Sıra kendi annesine gelince onu büyük bir iştiyakla emdi. Böylece Musa emzirilip büyütülmek üzere üç yıllığına annesine geri verildi. Bu vesile ile Cenab-ı Hakk’ın Musa’nın annesine ilham yolu ile vermiş olduğu vaadi yerine geldi. ( Kasas-12/13)

Rivayet edilir ki Musa 3 yaşında saraya geri döndüğünde firavun onu kucağına alıp sevmek istedi. Musa’da onun sakalından tutarak bütün gücüyle asılınca firavun çok kızdı. Musa’nın derhal ölmesi gerektiğini söyledi. Asiye ise çocuğun bu işi yaptığını söyleyerek imtihan edilmesini istedi. Musa’nın önüne birinde kor parçaları birinde de mücevher bulunan iki altın tas koydular. Cenab-ı Hakk Cebrail As. vasıtasıyla Musa’yı yönlendirdi. Musa bir kor parçası alarak ağzına götürdü. Bu olay karşısında firavunun sinirleri yatıştı ve bir daha da onun hayatı ile oynamamayı yemin etti. Yine rivayet edildiğine göre bu olaydan dolayı Musa kekeme olmuş ve Rabbinden gelen vahiyleri Harun vasıtasıyla nakletmiştir.

Musa olgunluk çağına gelince Allah CC. Tarafından kendisine ilim ve hikmet verildi. (Kasas-14)

Musa As.bir gün dolaşırken kendisine inananlardan bir sıpti ile Mısır’lı bir kıpti’nin kavga etmekte olduklarını gördü. Sıpti kendisinden yardım istedi. Musa’da kıptiye bir yumruk vurarak ölümüne sebep oldu. Sonra da pişmanlık duyarak Rabbinden affını diledi. Cenab-ı Hakk’da onun duasını kabul etti. Musa şehirde o geceyi kokuyla geçirdi. Ertesi gün aynı sıptinin başka bir Kıpti ile kavga ettiğini gördü. Ona “muhakkak ki sen azgınlardansın” diyerek üzerine yürüdü. Sıpti ise; “Bir gün önce öldürdüğün kıpti gibi beni demi öldüreceksin” diyerek onu zorbalıkla itham etti. Bu haber yayılınca bir dostu Musa’ya Mısır’ı terk etmesinin hayırlı olacağını öğütledi. Musa böylece Mısır’ı terk ederek Meyden şehrine kadar gitti. (Kasas-15/21)

Bu devirde Medyen’de yaşayan Şuayb As. (Getro) 100 yaşlarına gelmişti. Gözleri zayıflamış olduğundan sahip olduğu sürülerin çobanlığını kızlarından Safura (Tspora) ile Leyya (Lea)’ya bırakmıştı. Kendisi ise sapıtmış Meyden halkına vaizler verip, onları Allah’ın birliğine davet etmekle uğraşmakta idi. Şuayb As.’ın soyu babası Sayfur, Meyden yolu ile Hz.İbrahim’e bağlanırdı. Şuayb As.’ın kızları bir sürelerini sulamak için her zaman geldikleri kuyunun başına gelince orada, Mısır’dan kaçıp Medyen’e gelen Musa As.’ı gördüler. Musa As. hanım olmaları itibariyle diğer sürü sahiplerinin yanında Şuayb As.’ın kızlarına arka çıkarak sürülerini sulamalarında yardımcı oldu. Kızlar evlerine dönünce durumu babalarına anlattılar. Şuayb As. emeğinin karşılığını ödemek için Musa’yı yanına davet etti. Birlikte yemek yerlerken Musa As. Şuayb As.’a başından geçen olayları anlattı. Şuayb As. ona; “korkma o zalim firavunun elinden kurtuldun” dedi. (Kasas-22/25)

Musa As.’ın sohbetini, ilmini ve dürüstlüğünü beğenen Şuayb As. kızlarından biriyle onu evlendirmeyi teklif etti. Yüzgörümlüğü olarak da bir müddet kendisi için çalışmasını istedi. Ancak yanında 10 yıl kalırsa daha da memnun olacağını ifade etti. Musa As.’da bu teklifi memnuniyetle kabul ederek Şuayb As.’ın kızlarından Safura ile evlendi. (Rivayet edilir ki; Şuayb As. Musa As.’a kendi asalarından birini hediye etmek istedi. Şuayb As’ın dar bir zamanında, kendini koruması için Cebrail As. ona Cennetten bir asa getirmişti. Hikmeti ilahi gereği Şuayb As.bu asayı Musa’ya takdim etti.) Musa As. 10 yıllık hizmetini bitirince Şuayb As.’ında izni ile ailesini alıp Mısır’a dönmek üzere yola çıktı. Tur dağına yaklaşınca orada bir ateşin yandığın gördü. Ailesini orada bırakıp bir haber ve ısınabilecekleri bir ateş getirmek amacıyla ateşin yanına gitti. Ateşin yanına yaklaştığında dere kenarında bir ağacın dalından kendisine bir nida geldi.

“Musa, ben senin Rabbinim, ayaklarını çıkar, çünkü sen mukaddes olan Tuva vadisinde bulunuyorsun. Ben seni peygamberlik için ihtiyar ettim. Sana vahyolunanı dinle” diyerek ona çeşitli emirlerini bildirdi. Sonra Musa’ya elindeki asasını yere bırakmasını emretti. Musa onu elinden bırakınca derhal bir yılan olup çırpındığını gördü ve korkarak dönüp kaçtı. Allah CC. Ona:

“Musa, beri gel korkma, sen emniyet içindesin, elini koynuna sok ki ayıpsız ak pak çıksın. Diyerek firavuna ve ileri gelenlere karşı onu görevlendirdiğini beyan etti.

Musa’da Cenab-ı Hakk’dan kardeşi Harun’u kendisine arka olarak görevlendirmesini niyaz etti. Allah-u Teala da onun duasını kabul ederek Harun’u kendisine vekil tayin etti. (Kasas-29/36 – Saffa-114 – Meryem-53 – Taha-25/36 – Şuara 23/38)

Bu sıralarda firavun kavuş ölmüş, yerine oğlu ramses firavun olmuştu. Musa As. kardeşi Harun As. ile birlikte firavunun huzuruna çıkarak onu Allah CC.’ın birliğine davet ettiler. Allah’ın emirlerini tebliğ ederek İsmail oğullarının serbest bırakılmasını istediler. Firavun Musa As.’ın sözlerine inanmayarak Rabbinden bir mucize göstermesini istedi. Musa As.’da Cenab-ı Hakk’ın kendisine bahşettiği mucizelerin gösterdi. Firavun bu mucizelerin sihir olduğunu savunarak Musa As.’ı kendi sihirbazları ile sınamak istedi. Musa As. firavunun bu tekliğini kabul ederek şenlik gününü ve kuşluk vaktini kararlaştırdılar. Firavun ülkenin bütün ileri gelen sihirbazlarını davet etti. Şengül günü onları Musa As.’ın karşısına çıkardı. Musa As. sihirbazlardan evvela kendi sihirlerini göstermelerini istedi. Onlarda ellerindeki iplerini ve asalarını göz boyacılığı ile yere bırakınca hepsi birer yılan olarak göründüler. Musa As. bu durumu görünce içinden bir korku duydu. Cenab-ı Hakk ona korkmamasını ve asasını yere bırakmasını emretti. Musa As. sağ elindeki asasını yere bırakınca, asa bir ejderha olarak sihirbazların yapmış oldukları bütün yılanları yuttu. Bu hali gören bütün sihirbazlar secdeye kapanarak Musa As.’a iman ettiler. Firavunun tehditlerine rağmen de imanlarından dönmediler. (Taha-43/73)

Bir rivayete göre; Musa As. ile firavunun Hakk ile batıl konusunda aralarında devam eden mücadelenin bir yerinde, firavun Musa As.’a; Ya Musa! Davamızda hangimiz haklı isek bu Nil nehri onu dinler. Yarın Nil nehri kenarına gidelim ve Nil nehrine ters akmasını söyleyelim, hangimizi dinlerse o davasında haklıdır dedi. O gece firavun kendisini uyumamak için sakalından bağlayarak sabaha kadar; - Ey Musa’nın Allah’ı! Yarın beni Musa’nın huzurunda mahcup etme diye yalvardı. Musa As. ise davasında haklı olduğuna güvenerek Rabbinin kendisini mahcup etmeyeceği düşüncesi ile akşamdan yatıp uyudu. Sabah olunca her ikisi de Nil nehrinin kenarında buluştular. Firavun; -Ya Musa! Nil’e ters akmasını söyle dedi. Musa’da Nil’e –Ya Nil! Tersine ak dedi. Nil’de bir değişiklik olmadı. Tekrar bir daha denedi. Gene olmadı. Üçüncüde de bir değişiklik olmayınca, ya firavun! Sen söyle dedi. Bunun üzerine firavun – Ya Nil! Tersine ak dedi. Nil nehri ters akmaya başladı. Bunun üzerine Musa As. Tur dağına koştu. –Ya Rabbi! Hikmetinden sual olmaz. Bu ne haldir, be davamda haklı değilmiyim diye sordu. Allah CC. Dedi ki; -Ya Musa! Şüphesiz ki sen davanda haklısın. Ancak uyuyan Musa’mdan uyanık firavun bir an için yeğdir. Biz kimsenin çalışmasını boşa çıkarmayız. O bütün gece haksız davası için bana yalvardı. Sen haklı davan için ne yaptın. Peygamberliğine güvenerek yatıp uyudun. Senin haklı davan ebedidir. Onun davası ise bir andır. (Ali İmran-140/165)

Bu hal karşısında firavunun Cenab-ı Hakk’a iman etmesi gerekirken, aksine o bu kudretin kendisinde olduğu zannına kapıldı. Yeniden tanrılık davası güderek isyanına devam etti.

Rivayet edilir ki firavum Musa’nın Rabbini bulmak amacıyla yüksek bir köşk yaptırdı. Yayanı ve okunu alarak bu köşkün üstüne çıktı. Üzerinden geçen bir bulut gördü. Musa’nın tanrısı bu bulutun üstünde olsa gerek diyerek, bulata bir ok attı. Hikmeti ilahi gereği ok bir Güversine isabet etmiş olarak yere düşünce firavun; - Musa’nın tanrısını vurdum, artık bize bir zarar veremez diyerek şenlikler yaptırdı. Uzun bir müddet Musa As. ile ilgilenmez oldu.

Musa’nın bir daha mucize gösteremeyeceği düşüncesi ile firavun bir gün onu huzuruna çağırttı. –Ya Musa! Rabbin nerede? Diye sordu. O da Rabbinin her yerde olduğunu söyleyince firavun; -bu sözleri ancak bir deli söyleyebilir, şayet benden başka bir tanrı edinirsen beni zindana atarım diyerek Masa’dan tekrar bir mucize göstermesini istedi. Musa As.asasını yere bıraktı. Asa daha büyük bir ejder oldu. Sonra elini koynundan çıkarıp uzatınca elinin bembeyaz bir nur saçtığını gördüler. Firavun bu mucizeleri de yine sihirbazlığa yordu ve Musa’ya iman etmedi. (Şuara-23/35)

Musa As.kardeşi Harun ve fedaisi Yuşa (Caşua, Yeşu) ile birlikte bölünüp dağılmakta olan İsrailoğullarını bir araya toplayıp birleştirmek için çalışmakta idiler.

Musa As. peygamber olmasına rağmen Cenab-ı Hakk’ın hikmet ve manevi ilimlerini tahsil etmek iştiyakı içersinde idi. Bunun için sık sık Rabbine niyazda bulunurdu. Nihayet bir gün Cebrail As. gelerek Musa’ya; yanına bir tuzlu balık alarak iki denizin birleştiği yeri gitmesin, balığın dirilip denize atladığı yerde arzusuna kavuşacağı bildirildi. Musa As. yol tedarikini yaptı. Yanına Yuşa As.’ıda alarak bildirilen yere geldiler. Musa As. uzanmış dinlenirken, sepetteki kokmasın diye tuzlanmış olan balık denize atlayıp kendisine bir yol tutu. Yuşa As. bu olayı gördü fakat Musa As.’a haber vermeyi unuttu. Birlikte tekrar yola devam ettiler. Yine bir mola yerinde karınların doyurmak istedikleri zaman Yuşa As.’a olanları hatırlayıp Musa As.’a anlattı ve bunu şeytan unutturdu dedi. Geriye dönüp aynı yere vardılar. Orada Allah CC. Tarafından kendisine hikmet ve Ledün ilmi bahşedilmiş olan ve birçok İslam alimleri tarafından Hızır As.(Belya) olduğu kabul edilen bir zat ile karşılaştılar. Musa As. Hızır As.’a ondaki ilmi tahsil etmek üzere kendisine tabi olmak isteğini bildirdi. Hızır As. yapacak olduğu işlerdeki hikmetleri anlayamayacağı için sabredemeyeceğini söyleyince, Musa As.; inşallah beni sabredenlerden bulacaksın dedi.(Kehf-60/69)

Hızır As.ona; - Ben sana sebebini açıklamayınca olanlardan bana bir şey sormayacaksın. Diyerek bu şartla birlikte yolculuğa başladılar. Önce bir gemiye bindiler. Hızır As. gemiyi delince Musa dayanamayıp iyi bir iş yapmadığını söyledi. Hızır As.’da ona sözünü hatırlatınca Musa As. unutkanlığından dolayı özür diledi. Tekrar yollarına devam ettiler. Hızır As. bir oğlan çocuğunu öldürünce, Musa tekrar hiddetlenip Hızır As.’a çıkıştı. Hızır As.ona tekrar ahitlerini hatırlattı. Musa As.’da mahcup olarak, eğer bir daha işine karışırsam benimle arkadaşlığa son ver dedi. Böylece yollarına devam ettiler. Bir şehre geldiklerinde oranın halkından yiyecek istediler. Kimse onlara yiyecek bir şey vermedi. Buna karşılık Hızır As.oradaki yıkılmakta olan bir duvarı tamir etti. Musa As.’da ona. Hiç olmazsa bu işinden dolayı bir ücret alabilirdin diyince. Hızır As. Musa’ya seninle benim aramda ayrılık baş gösterdi. Şimdi sana anlayamadığın bu işlerin iç yüzlerini anlatacağım dedi. ( Kehf-70/78)

- O deldiğim gemi denizde çalışan bir takım yoksul kimselerin malıydı. Onu kusurlu yapmak istedim, çünkü önlerinde kötü bir padişah vardı ki her gemiyi zorla alırdı. Öldürdüğün oğlanında anası, babası mü’min idi. Onun ana ve babalarını taşkınlığa sürüklenmesinden korktum. Rablerinin ana ve babasına ona bedel daha pak, merhamete daha layık bir çocuk vermesini istedik. Duvara gelince, o şehirdeki iki yetim çocuğun malıydı. Duvarın altında onlara ait bir define vardı. Babaları da iyi bir adamdı. Rabbin onlara merhamet ederek yiğitlik çağına ermelerini ve o zaman defineyi çıkarmalarını istedi. Ben bu keyfiyetleri kendi reyim ile yapmadım. İşte dayanamadığın şeylerin iç yüzü budur. (Kehf-78/82)

Böylece Musa As.Hızır As.’dan ayrılarak Mısır’a geri döndü. Firavunun huzuruna çıkarak bu ülkeden gitmek istediklerini, bu yüzden kavmini serbest bırakmasını istedi. Firavun Musa As.’a inanmadığından onun isteklerini kabul etmedi. Bunun üzerine Cenab-ı Hakk Mısır’a kıtlık, kuraklık, tufan, çekirge hücumu vs. gibi birçok felaketler musallat etti. Her bela gelişinde Musa’ya belaya üzerlerinde defederse isteklerini kabul edeceklerini söylemelerine rağmen, belalar ortadan kalktıkça sözlerinden döndüler. (Araf-133)

En sonunda bütün sular Mısır’lılara kan oldu. Yedin gün susuz kaldıktan sonra firavun Musa As.’a kavmini alarak dilediği yere gitmesine izin verdi. Fakat yinede kendisi iman etmedi. Musa As. kavmini toplayarak yolculuk hazırlıkları yaptı. Cenab-ı Hakk’tan vahy ile firavunun kendilerini takip edeceğini, bunun için gece yolculuk etmelerini bildirmesi üzerine geceleyin yola çıktılar.

İsrail oğullarının Mısır’ı terk ederken Yusuf As.’ın lahitinide Nil nehrinden çıkartıp yanlarına aldıkları rivayet edilmektedir.

Bu arada firavunda çevreden asker toplayarak, ordusunu düzenledi ve İsrail oğullarının peşine düştü. (Şuara-52/60) Kızıldeniz kenarında mola vermiş olan İsrail oğullarına yetiştiler. Allah CC. Musa As.’ asasını denize vurmasını vahy etti. Musa As. asasını denize vurunca deniz yarıldı. Firavun ve askerleri de aynı yolda onları takip ediyorlardı. Cenab-ı Hakk denizi onların üzerine örterek hepsini helak etti. (Şuara-61/68)

Musa As. kavmi ile birlikte Cenab-ı Hakk’ın vahyi gereği Tur-i Sina dağına doğru yola koyuldular. Şuayb As. onların Medyen’e gelmelerini istiyordu. Çünkü Musa As. yanından ayrılıp Mısır’a döndükten sonra Meyden ve Eyke halkı iyice sapıtmaya başlamıştı. Şuayb As ise tek başına onlarla başa çıkamıyordu. Musa As. Allah’ın emri ile Filistin tarafına gideceklerini söyleyince Şuayb As.’da Meyden ve Eyke’yi terk etmeyi düşündü. Bu sırada oda halkını vahdaniyete davet etmek üzere peygamberlikle görevlendirildi. (Ankebut-36)

Şuayb As. uzun yıllar halkını Allah yolunda davet ettiyse de kendisine çok az kişi iman etti. Hz. Şuayb As. Allah’ın emri ile halkına küfürü ve inadı bırakmalarını, eksik tartmamayı, hile yapmamayı öğütledi. Fakat halkın çoğu ona inanmayıp, onu hakir gördüler. Kendisine inanlarla birlikte Medyen’den gitmelerini istediler. Şuayb As. onlara:

-Allah dönmediğiniz takdirde üzerinize gelecek büyük bir azaptan korkuyorum. dedi.

Onlarda:

-Şayet sana tabi olursak zarar ve ziyan görürüz. Dediler.

Bunun üzerine Hz. Şuayb, terk ederek yine sapık bir kavmin yaşadığı Eyke’ye gitti. Meyden halkına yapmış olduğu uyarıları onlara da bildirdi. Eyke halkı ona:

-Aynı vaizi Medyen’de de yapmışsın, onlar bile seni yalanlamışlar, bizde seni zayıf görüyoruz. Diyerek onun sizlerine kulak asmadılar. Bunun üzerine Cenab-ı Hakk Eyke’lilere önce bunaltıcı bir sıcak musallat etti. Daha sonra üzerlerine bir bulut gönderdi. Serinlemek amacıyla o bulutun altına sığınan bütün sapıkları ise buluttan inen bir ateş ile helak etti. (Şuara-91/93)

Şuayb As. tekrar Medyen’e döndü Medyen’lilerden yola gelmeyince Allah’u Teala onları da büyük bir sarsıntı (gürüldü, ses) ile helak etti. (Araf-91/93)

Musa As. Kavmi ile birlikte Tur-i Sina’ya doğru giderlerken, putlara tapan başka bir kavim ile karşılaştılar. Kavminin cahilleri Musa’dan kendilerine de böyle bir Tanrı yapmasını istediler. Musa As. onlara yeniden nasihatlar ederek doğru yola döndürdü, böylece yollarına devam ettiler. (Araf-138/141)

Nihayet Tur-i Sina’ya gelerek dağın eteklerine yerleştiler. Musa As. sık sık Tur dağına çıkıp Cenab-ı Hakk’ın emirlerini dinlemekteydi.

Rivayet edilmiştir ki; Musa bir gün Tur dağına çıkarak, “Ya Rabbi sen yer, içermisin, gezer dolaşırmısın, yatar dinlenirmisin” gibi sorular sordu. Rabbi bütün sorularına evet diye cevap verince Musa; “O halde seni yemeğe davet etsem gelirmisin?” diye sordu. Rabbi ona “Gelirim ya Musa” deyince Musa sevinçten evine dönüp yemek hazırlıklarına koyuldu. Yemek vakti geldiğinde yaşlı ve fakir bir yabancı gelip Musa’dan yemek istedi. Musa misafire dönerek; “Rabbimi yemeğe davet ettim, onunla birlikte yemek daha güzel olmaz mı, öyle ise şu boş olan testiyi çeşmeden doldur da gel, o zamana kadar Rabbim de gelir hep beraber yeriz.” Diyerek, testiyi ihtiyarın eline verdi. Akşama kadar beklediği halde ne Rabbi, ne de suya gönderdiği ihtiyar geri geldi. Sabahleyin Tur dağına çıkmak üzere yola koyuldu. Yolun üzerindeki çeşmede ihtiyar misafire verdiği testinin boş olarak durduğunu gördü. Testiyi doldurarak yanına aldı, Tur dağına çıktı. “Ya Rabbi dün bekledim gelmedin” dedi. Rabbi; “geldim Ya Musa, ama sen beni suya gönderdin. Şayet o ihtiyarın karnının doyursa idin, ben onunlar beraberdim, beni doyurmuş olurdun. Bir hastayı ziyaret etseydin, ben onunla beraberdim, beni ziyaret etmiş olurdun. Bir çıplağı giydirseydin, ben onunla beraberim, beni giydirmiş olurdun” dedi. Bu sözleri dinlemekte olan Musa’ya bir hikmet tahtında uyku hali geldi ve elindeki dolu testi düşerek parçalandı. Cenab-ı Hakk ona; “ Ya Musa! Biz bir an bile yorulmuş ve uyumuş olsak, Alem senin testin gibi olurdu” buyurdu.

Bu arada yiyecekleri tükenen halk, açlıktan şikayet ederek Musa As.’a yeniden karşı çıktılar. Musa’nın ricası üzerine Cenab’ı Hakk onlara bıldırcın (yelve) kuşu ile kudret helvası (kar gibi un ve yağ karışımı bir besin idi) gönderdi. Güneşten de korunmaları için üzerlerine ince bir bulutu perde çekti. Musa As. kavmini Harun As.’a teslim etti. Kendisi Tevrat’ın emirlerini almak üzere Tur-i Sina’ya çıktı. Musa uzun bir müddet geri dönmeyince, kavmi Samiri’nin de kışkırtmaları ile verdikleri sözden tekrar geri döndüler. Altınlarını bir araya getirerek erittiler. Kendilerine buzağı şeklinde bir tanrı yaparak ona tapmaya başladılar. Harun As. her ne kadar onları ikaz ettiyse de, dağılıp ayrılmamaları için yaptıkları işe engel olmadı. (Taha-83/84 – Bakara-53/54)

Bu arada Musa As. Tur-i Sina’da ibadet ediyor ve Cenab-ı Hakk’ın bildirdiği Tevrat’ın ayetlerini ezberliyordu. Bir gün Hakk Teala’dan cemalini göstermesini diledi. Rabbi usa’ya; “Ya Musa beni göremezsin” buyurdu. Musa ısrar edince Rabbi; “ Ya Musa karşıdaki dağa tecelli edeceğim. Oraya bak! Buyurdu. Cenab-ı Hakk’ın nuru dağa aksedince Musa düşüp bayıldı.

Ayılınca;

- Ya Rabbi! Seni tehzih ederim, ben sana ilk iman edenlerdenim. Dedi. (Araf-142/143)

Musa As. niyahet Tur-i Sina’dan döndü. Cenab-ı Hakk’ın Tur’da kendisine bildirdiği gibi, kavminin yeniden sapıtmış olduğunu gördü. Kardeşi Harun’a bunu sebebini sordu. Harun As. onları ikaz ettiğini fakat birlik ve beraberliklerinin bozulmaması için onları engellemediğini bildirdi. Musa As. kavminin yaptıkları buzağıyı yakarak denize attı. Samiri’yi de kovdu. (Araf-148/154 – Taha-84/98)

Bu arada İsrail oğullarında bir cinayet işlendi. Faili bilinmediğinden dolayı da halk birbirini suçlar oldular. Katilin bulunması içinde Musa’ya müracaat ettiler. Musa, bunun için Cenab-ı Allah’a dua ettiğinde Allah’u Teala, orta yaşlı, çifte koşulmamış, sade sarı renkte bir sığır kesmelerini ve onun bir parçasıyla ölüye vurmalarını bildirdi. Ölünün akrabaları söylenenleri aynen yaptılar, sığırın bir parçası ile katili meçhul ölüye vurduklarında ölü dirilerek katilini söyledi ve birbirlerini suçlamakta olan İsrail oğulları gerçeği öğrenmiş oldular. (Bakara-67/73)

Musa As. kavmi ile birlikte oradan ayrılarak yollarına devam ettiler. Bir şehre vardıklarında Hakk Teala İsrail oğullarına vahiy ile bu zalim şehir halkıyla savaşmalarını ve oraya sahip çıkmalarını emretti. Ancak hiç kimse savaşa yanaşmadı. Hatta Musa’ya “Sen Rabbinle savaş, biz seni burada bekleriz” dediler. Musa As. zor durumda kalarak tekrar Allah’u Teala’ya niyaz etti. Cenab-ı Hakk onları 40 yıl çöllere mahkum ettiğini bildirdi. Bu defa İsrail oğulları savaşmaya razı oldular. Ancak Musa As. onlara, Allah’ın emrinin kesin olduğunu, savaşırlarsa helak olacaklarını söyledi. Musa’ya inanmayan pek çok kabile kendilerine hazırlanan tuzaktan habersiz olarak şehre saldırdılar ve tuzağa düşüp helak oldular. (Maide-20/26 – Bakara-67/73)

Musa As.’ın kendisine inananlarla birlikte 40 yıl çöllerde dolaştılar. Bu süre içinde Harun As. vefat etti. Ve Hor dağına defnedildi. Kırkıncı yıl sonunda Allah’ın kendilerine vaad ettiği beldeye geldiler. Musa As. hayatının sonuna geldiğini biliyordu. Halkını toplayıp onlara nasihat etti. Yuşa As.’ı kendisine vasi tayin ederek ona tabi olmalarını ve Allah’ın emirlerini yerine getirmelerini vasiyet etti. 120 yaşlarında iken Cenab-ı Hakk’ın rahmetine vasıl oldu.

Musa As.’ın vefatından sonra halk tekrar bozulmaya başladı. Hatta karun’un iftirası ile Yuşa As’ı cinayetle suçladılar. Cenab-ı Hakk bütün kavme o gece aynı rüyayı göstererek Yuşa’nın suçsuzluğunu bildirdi. Yuşa’nın suçsuz olduğu anlaşılmasına rağmen halk yine gittikçe sapıtıyordu. Bu defa Allah-u Teala sapıtanları veba hastalığı ile helak etti. İleriki yıllarda Yuşa As. sapıtan kavimlerle savaşarak onları kılıçtan geçirdiler. Yuşa As. 110 yaşlarında iken beka alemine göçtü. Yerine Kelab (Kalib) geçti.