Ezel sırlarını ne sen bilirsin ne de ben
Bu muammayı ne sen çözersin ne de ben
Perdenin gerisinde seni beni bir konuşturan var.
Perde kalkarsa ne sen kalırsın ne de ben
Ebu'l Hasan Harakani
Geldi geçti ömrüm benim
Şol yel esip geçmiş gibi
Hele bana şöyle gelir
Şol göz yumup açmış gibi
Yunus Emre
Vasıl olmaz kimse Hakk'a cümleden dur olmadan
Kenz açılmaz şol gönulde ta ki pür-nur olmadan
Sür çıkar ağyarı dilden ta tecelli ide Hakk
Padişah konmaz saraya hane ma'mur olmadan
Şemseddin-i Sivasi Hz
İş bu söze Hak tanıktır
Bu can gövdeye konuktur
Bir gün ola çıka gide
Kafesten kuş uçmuş gibi
Yunus Emre
Zat-ı Hakk'da mahrem-i irfan olan anlar bizi
İlm-i sır'da bahr-i bi-pâyan olan anlar bizi
Bu fena gülzârına tâlip olanlar anlamaz
Vech-i bâki hüsnüne hayran olan anlar bizi
Niyâzî-i Mısrî
Bir kez gönül yıktınısa
Bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet dahi
Elin yüzün yumaz değil
Yunus Emre
Ârifin her bir sözünü duymaya insan gerek
Bu cihanda sanmayız hayvan olan anlar bizi
Ey Niyâzi katremiz deryaya saldık biz bu gün
Katre nice anlasın ummân olan anlar bizi
Niyâzî-i Mısrî
Bir gönülü yaptınısa
Er eteğin tuttunusa
Bir kez hayır ettinise
Binde bir ise az değil
Yunus Emre
Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Her Müslümanın maksadı, (Allahü teâlânın dinine biraz daha fazla nasıl hizmet ederiz, bir insanı daha nasıl Cehennemden kurtarırız) olmalıdır. Kurtarmak için, önce kurtulmak lazımdır.
Doğru namaz kurtarıcıdır. Doğru namaz; doğru gusle, doğru abdeste, doğru itikada yani Ehl-i sünnet itikadına bağlıdır. Bunlar tam olmadan, namaz tam olmaz. Herkes, her şeyden önce bunları öğrenmeli, eksiği varsa tamamlamalı. Sorumlu olduklarına da öğretmeli. Her müminin birinci vazifesi, ateşten korunmaktır. Kendi korunmayan, kendisi yanan, başkasını yanmaktan nasıl kurtarır? Gelişigüzel ibadet, rastgele hizmet olmaz. (Yap da, nasıl yaparsan yap) sözü, din cahillerinin sözüdür.
İnsan gece gündüz tam bin sene tesbih çekse, bunun hepsi, yarım sayfa, dinini, imanını doğru öğreneceği kitabı okumak yerine geçmez, çünkü tesbih çekmek nafile ibadettir. Kendimize lazım olan ilmi öğrenmek ise farzdır. Nafile, farzın yanında denizde damla değildir. İslamiyet ilim dinidir. Bilinmezse, İslamiyet olmaz. İlimsiz din olmaz, din olmayınca da ilim olmaz. Bu ikisi birbirinden ayrılmaz. Evet, iman etmek şart, ama imandan sonra ilk iş, ilim öğrenmektir, çünkü namaz da kılsak, oruç da tutsak, ticaret de yapsak, yaptığımız işin ilmini bilmek şarttır. Peygamber efendimiz, (İlim bulunan yerde Müslümanlık vardır. İlim bulunmayan yerde Müslümanlık kalmaz) buyuruyor.
Kuşun son sözü Birkaç arkadaş ava gider. Uzun süre bir şey vuramazlar. Sonunda ufak bir kuşu bacağından vururlar. Kuş, can havliyle uçmaya başlar. Kuş kaçar, onlar kovalar. Derken kuş, uzakta kendilerinden geçmiş ve sesli zikreden bir topluluk görür. Çok sevinir, bunlara sığınayım, beni avcılardan kurtarsınlar der. Son bir gayretle kendini şeyhin önüne atar, ama yaralıdır, dermanı da kalmamıştır. Şeyh ve talebeleri, zikirle kendilerinden geçmişlerdir. Kuştan haberleri bile olmaz. Zavallı kuş, oracıkta can verir. Zikir bitince şeyh gözlerini açar, önünde ölü bir kuş görür, üzülür. Talebelerine, (Bakın, kuş zikre dayanamadı, kuş kadar olamadık) der. Talebeleri de, doğru diyerek üzülürler.
Ancak şeyh, o gece rüya görür. Âhirette mahkeme kurulmuş. Kuş, şeyhten davacı. Kuşa, anlat diyorlar. Kuş da, (Yaralıydım, avcılardan kaçıyordum, can havliyle kendimi bu şeyhin önüne attım, beni kurtarmadı) diyor. Şeyhe, cevap ver diyorlar. Şeyh de, (Zikirde kendimden geçmişim. Görmedim, haberim olmadı) diyor. (Tamam, sen kendinde değildin, mazeretin var. Sana ceza yok) diyorlar. Kuşa da, (Dava bitti, ama son sözün ne?) diyorlar. Kuş da, (Bu şeyh benim gibi küçücük kuşu kurtaramadı, kendini ve talebelerini mi kurtaracak?) diyor.
Şu bir gerçek ki, Allah ve melekleri, o Peygamber'e destek verirler/onun şanını yüceltirler. Ey inananlar! Siz de ona destek olun/onun şanını yüceltin ve ona içtenlikle selam verin. (Bkz. Ahzab, 56)
ÖZLÜ SÖZLER
Ezeli ervahta nur-u Muhammedi ile beraber olmaya halvetilik denir.
Adem "ben hata yaptım beni bağışla " dedi, İblis ise" beni sen azdırdın" dedi ya sen!... sen ne diyorsun?
Edep, söz dinlemek ve gönle sahip olmaktır.
Güzelliğin zekatı iffet ve edeptir. (Hz. Ali)
Zeynel Abidin oğlu Muhammed Bakır'a "Ey oğul, fasıklarla cimrilerle yalancılarla sıla-i rahimi terk edenlerle arkadaşlık etme." diye buyurmuştur.
Kemalatın bir ölçüsü de halden şikayet etmemektir.