Cem kökünden türetilmiş toplamak, bir araya getirmek anlamındaki cum'a; aynı zamanda Kur’an-ı Kerim'in 62. suresinin de adıdır. İslam dininde cuma; haftalık ibadet günü olarak seçilmiş ve bugünün bir bayram olduğu hadislerde belirtilmiştir.

Yaratılış, Hz.Âdem ile cuma günü başlamıştır. Hz. Âdem’in tövbesi cuma günü kabul edilmiş, Hz. Âdem yine cuma günü cennetten çıkarılıp dünyaya gönderilmiştir. Bütün oluşumların insanda başlayıp insanda son bulması, Allah'tan başka bir varlığın olmadığının ispatıdır.

Yaratılan ruhanîilk unsura akl-ı evvel, nur-u Muhammedî denilmiştir. İnsan olan bu madde, cevher olarak tanımlanmış ve bir yolculuğa çıkarılmıştır. Yaratılışın amacı; Allah'ın kendisini, mahlûkatı ile tanıtmasıdır. Varlık, Allah'ın tanınmasını sağlarken mahlûkat içinde akıllı ve şuurlu olarak yaratılan insanın da görevi Allah’ı tanımaktır. “Biz gökleri, yeri ve ikisi arasındakileri oyun ve eğlence olsun diye yaratmadık.” (Bkz. Duhan, 38)

Yaratılış gayesi içerisinde var olan insan saadet-i ebediyeye, iman ve amel bütünlüğü içerisinde ulaşacaktır. 'O, hanginizin daha güzel iş yapacağınızı denemek için ölümü ve hayatı yarattı. O üstündür, bağışlayandır.' (Bkz. Mülk, 2)

İman ile amel, birbirinden ayrılmaz iki parçadır. İman manevi enerji olup amel onun ortaya koyduğu iştir. ' İman edip salih amel üzere bir hayat yaşayanları cennetle müjdele.' diye buyrulmaktadır.(Bkz. Bakara, 25)

İmanı kuvvetlendiren, sağlamlaştıran ve onu çepeçevre sararak koruyan salih amellerdir. Allah-u Teâla,cuma gününü insanların bir araya gelerek salih amelde bulunmalarına vesile kılmıştır. Cuma, ümmet-i Muhammed’in toplanıp yeniden oluşum içerisine girdiği günlerin efendisidir.

Resul-i Ekrem şöyle buyurmuşlardır:'Bir gün Cibril bana geldi. Elinde beyaz bir ayna vardı. Aynanın ortasında da siyah bir nokta.'

_ Ey Cibril bu nedir? diye sordum.

Cibril:

'Bu Cuma'dır. Sana ve senden sonraki ümmetine bir bayram olsun diye Rabbin gönderdi. O gün sizler için birçok hayır vardır. Bir kimse o gün Rabbine dua etse ve bir şey istese, eğer onun kısmetinde varsa verilir. Kısmetinde yoksada istediğinden daha hayırlısı ve büyüğü kendisine verilmek üzere kıyamete saklanır. Yahut o kimse kendisine yazılmış bir şerden korunmak için dua ederse Allah onu daha büyüklerinden de korur.' dedi.

Ben:

'Peki, bu siyah nokta neyin nesidir?' diye sordum.

Cibril:

'Kıyamet Cuma günü kopacaktır, bu onun işaretidir. Cuma bizim katımızda günlerin efendisidir. Biz onu ahirette “yevmü’lmezit” diye çağırırız.' dedi. Cuma Günü’nün en kutsal unsuru, “Cuma Namazı”dır. İlk Cuma Namazı, hicret esnasında Ranuna Vadisi’nde kılınmıştır. Cuma şartlarını kendilerinde toplayan kimseler için iki rekât Cuma Namazı kılmak farz-ı ayndır. Cumanın kulluk cihetiyle en mühim sırrı da müminlerin kalplerini birleştirmesi ve dillerini bir kelimede cem etmesidir.

Cem; bilinç seviyesinde, varlıkta Hakk’tan gayri bir şey olmadığı müşahede etmektir. 'Sizi bir tek candan yaratan, sonra sizin için bir karar yeri, bir de emanet yeri vardır. Biz ayetlerimizi anlayan bir toplum için apaçık beyan ettik. ' (Bkz. Enam, 98 )

Cuma fakirlerin haccı, müminlerin bayramıdır. Hac ve bayramda bütün gönüllerin bir olduğu ve öğle vakti cismin gölgesinin cisimde yok olduğu gibi Cuma vakti de halk esması, Hak kavramında kaybolur. Âlem,bu günde hayat sırrına mazhar olarak insanın yaratılmasıyla tekâmül ederek son mertebe-i cemiyetine, tamamlanma safhasına ermiştir.

Cuma günü, hayatın zuhur-î devridir. Cuma vakti ise İslam-ı arş-ı Rahman altında fazl ve rahmet-i İlahiyye’den saadete ermek için bir lütuf ve tezahür günüdür. Zaman, dairevî hareket ettiğinden bizler de her daim tavaf halindeyiz.

Mümin insanlarla buluşma günü, af ve ihsan günü, hilkatte bütünleşme vakti olan Cuma, bizi El Câm-i olan Rabbimiz ve Câmi olan Efendimizin arkasında camide toplamaktır. İcabet saatinin bulunduğu, duaların kabul edildiği bu mübarek günde tüm dost ve kardeşlerimizin dualarının kabul edilmesini Rabbimizden dileriz.

Mevlâm cümlemizi sevgisinde sadık, ikrarında kararlı vesalih amel işleyen kullarından eylesin.

CUMASI AŞK OLANIN, AŞKI BAKİ OLSUN!..

SAFİYE TURAN
İstanbul, 01.02.2015