Eş Şeyh Ebu Abdullah Siracüddîn Ömer Hazretleri, Geylan'ın Lahcan kasabasında doğmuştur. Burada yetiştikten sonra Harezm'de bulunan amcası Ahî Muhammed bin Nur el Halveti'nin yanına gitmiştir. Ondan inabe aldıktan sonra seyr u sülukta ilerleyerek hülefasının en ilerileri arasında görülmüştür. 1317'de amcası ve şeyhi Ahî Muhammed Nuru'l Halveti Hazretlerinin vefatı üzerine irşat makamına oturmuştur. Fıtrî kemalatı ve manevi mevki itibariyle Halvetiyye tarikatının kurucusu ve Pir'i olmuştur. Bir müddet sonra Tebriz yakınlarındaki Hûy (Hoy) kasabasına, bir aralık Mısır'a oradan da Hicaz'a gidip hac farizasını yerine getirmiştir. Sonunda Sultan Üveys'in daveti üzerine Herat'a gelmiştir. Orada iken bir rivayete göre 1349'da, bir rivayete göre de 1397'de Hakk'ın rahmetine kavuşmuştur.

Halvet anlayışı; Halvetilik bir tarikat olarak ortaya çıkmadan önce ve sonra, hemen hemen bir çok tarikatta uygulanan bir metottu. Halvet'in bir tarikat adı olarak ortaya çıkışı ise, Ebu Abdullah Siraceddin Ömer bin Ekmeleddin el-Geylani el-Lahici (ö.750/1349) ile birliktedir.

Bu zatın halvet'i çok sevip, hayatı boyunca büyük bir çınar ağacının kovuğunda defalarca halvet çıkarmasından dolayı, kendisine Halveti lakabı verilmiştir. Bu lakap da Halveti tarikatına ad olmuştur.

Hz. Pir Ömerü'l Halveti (k.s.) hakkındaki rivayetlerden biri de O'nun manevi cihat, ibadet ve takva ehli olup kırk erbain çıkardığı ve halvette 1600 gün kaldığıdır. Ondan sonra gelen büyük pirlerden biri de Seyyid Yahya-i Şirvanî Hazretleri'dir. Bu zat-ı âli Seyyid İmam Musa Kâzım Hazretleri'nin torunlarındandır. Şirvan'ın merkezi olan Şumâhi'de doğar. Manevi feyzini Şeyh Sadreddin Hıtavi Hazretleri'nden alır. Halifelik makamına erişir. Şeyhinin damadı olmakla şereflenir. Şumâhi'den Bakü'ye geçerek ömrünün sonuna kadar orada yaşar ve ümmetin irşadına gayret eder.

Kırk kadar şube kurucusu yetiştiren Halveti tarikatının bugünkü feyz ve tesiri, Hz. Şirvanî'nin İslâm dünyasının çeşitli bölgelerine gönderdiği halifeleriyle gerçekleşmiştir. Onun kendi tedris ve irşat halkasında bin kadar halife yetiştirdiği söylenir. Bu halifelerden en büyüklerinin isimleri arasında:

eş Şeyh Dede Ömer Rûşenî
eş Şeyh Ali Alaaddîn
eş Şeyh Pir Şükrullah el Ensârî
eş Şeyh Habîb Karamanî
eş Şeyh Muhammed Bahâüddîn el Erzincânî'nin isimleri zikredilebilir.

Hz. Şirvanî'nin İslâm âlemine kazandırdığı : Şifâü'l Esrar, Esrârü'l Vahy, Merâtib-i Esrârü'l Kalb, Esrârü'l Vuzû, Rumûzu'l İrşâdât, Menâzilü'l Arifin,

Şerh-i Esmâ-i Seb'a, Şerh-i Süâlât-ı Gülşen-i Râz, Atvârü'l Kalb, Esrârü'l Talibin isimli tasavvufî eserleri mevcuttur. Bunlar arasında kelime-i tevhitteki harflerin sayısına eşit olmak üzere yirmi dört bölümden düzenlenmiş Esrârü't Talibin adlı risalenin dervişlerin istifade edebilecekleri önemli bir kaynak olduğu rivayet edilir.

Hz. Şirvanî'nin tertibi olan yukarıda adını zikretmediğimiz bir eseri daha vardır. Bu eser, Halvetiyye şubelerinin hepsinde çok önemsenen, 104 kitabın özeti olduğu ifade edilen ve zikir esnasında okunan "Vird-i Settâr"dır. Bu eser, "Vird-i Yahya" ya da "Evrâd-ı Şerif" diye de bilinmektedir.

Hz. Pir Ömerü'l Halveti'nin şer'î esaslar üzerine kurduğu ve ikinci Pir Seyyid Yahya-i Şirvanî Hazretleri'nin zamanın icaplarına göre daha da geliştirip genişlettiği Halveti tarikatı, Hz. Şirvanî'den sonra dört ana şubeye ayrıldı:

1. Ruşeniyye: 1528'de dâr-ı beka eyleyen Aydınlı Dede Ömer Ruşenî Hazretleri tarafından kurulmuştur.

Dede Ömer Ruşenî Hazretleri'nin irşat ve terbiyesi altında yetişen halifelerinden ikisi, eş Şeyh Ebu Abdurrahman Muhammed Demirtaş Hazretleri tarafindan Demirtaşiyye ve eş Şeyh es Seyyid İbrahim Gülşenî Hazretleri tarafindan Gülşeniyye-i Halvetiyye kolları kurulmuştur.

Halvetiyye'nin Gülşeniyye kolundan da eş Şeyh Hasan Sezai Efendi Hazretleri tarafından Sezaiyye-i Halvetiyye, eş Şeyh Hasan Hâleti Efendi Hazretleri tarafindan Hâletiyye-i Halvetiyye kolları açılmıştır.

2. Cemaliyye: 1493 ya da 1506'da vefat ettiği sanılan Amasyalı Cemaleddin Halveti Hazretleri tarafından kurulmuştur. Kanunî Sultan Süleyman'ın mürşid-i kâmili olan bu zat-ı âli, Çelebi Halife ve Aksarayî namıyla da tanınırdı.

Halvetiyye'nin Cemaliyye kolundan eş Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Hazretleri tarafından Halvetiyye'nin Sünbüliyye kolu, Arif-i billah eş Şeyh Şaban-ı Velî Hazretleri tarafından Halvetiyye'nin Şabaniyye kolu, eş Şeyh es Seyyid Ahmed el Harirî el Assâlî Hazretleri tarafından Assâliyye kolu ve eş Şeyh es Seyyid Muhammed el Bahşi Hazretleri tarafından Bahşiyye kolu açılmıştır.

Halvetiyye Şabaniyye kolundan Karabaş-ı Velî diye anılan eş Şeyh Ali Alaaddîn Efendi Hazretleri tarafından Karabaşiyye kolu açılmış olup bu koldan da eş Şeyh Nasuhî Muhammed el Halveti Hazretleri'ne nispet edilen Halvetiyye'nin Nasûhiyye kolu ve eş Şeyh Şemsüddîn Mustafa el Bekrî'ye nispet edilen Bekriyye kolu açılmıştır. Nasûhiyye kolundan da el Hac Mustafa Efendi Hazretleri tarafından Halvetiyye'nin Çerkeşiyye kolu ve bu koldan da eş Şeyh Hacı Halil Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Haliliyye ve eş Şeyh Kuşadalı İbrahim Efendi Hazretleri'ne nispet edilen İbrahimiyye kolları açılmıştır.

Halvetiyye'nin Bekriyye kolundan ise, eş Şeyh Mehmet Kemaleddin el Bekri Hazretleri'ne nispet edilen Kemaliyye kolu, eş Şeyh Seyyid Şemsüddîn Muhammed b. Salim el Hafenî Hazretleri'ne nispet edilen Hafeniyye kolu, ve bu koldan da eş şeyh es Seyyid Ahmed et Ticani Hazretleri'ne nispet edilen Ticaniyye kolu açılmıştır. Yine Halvetiyye'nin Bekriyye kolundan eş Şeyh Muhammed b. Abdülkerim el Medenî es Semanî Hazretleri'ne nispet edilen Semaniyye (Sümmaniyye) kolu, eş Şeyh Seyyid Feyzeddin Hüseyin es Semanî Hazretleri'ne nispet edilen Fevziyye kolu, eş Şeyh Şihabüddîn Ahmed ed Derderi Hazretleri'ne nispet edilen Derderiyye (Dardariyye) kolu ve bu koldan da eş Şeyh Seyyid Ahmed es Sâvî Hazretleri'ne nispet edilen Saviyye kolu açılmıştır.

3. Ahmediyye: 1509'da dâr-ı beka eyleyen Şeyh Ahmed Şemseddin Hazretleri tarafından kurulmuştur.

Halvetiyye'nin Ahmediyye kolundan eş Şeyh Ramazanüddîn Mahfi Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Ramazaniyye kolu, eş Şeyh İbrahim Ümmî Sinan Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Sinaniyye kolu, eş Şeyh Hasan Hüsameddîn el Buhari el Uşşakî Hazretleri'ne nispet edilen Uşşakıyye kolu, eş Şeyh Niyazî Muhammed el Mısrî Hazretleri'ne nispet edilen Mısrîyye kolu açılmıştır. Halvetiyye'nin Ramazaniyye kolundan eş Şeyh Hasan Burhaneddîn Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Cihangiriye kolu, eş Şeyh Muhammed el Buhûrî Hazretleri'ne nispet edilen Buhûriyye kolu, eş Şeyh es Seyyid Ahmed Raûfî Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Raûfıyye kolu. eş şeyh Nureddîn Muhammed el Cerrahi Hazretleri'ne nispet edilen Cerrahiyye kolu, eş Şeyh Mehmed Hayati Efendi'ye nispet edilen Hayatiyye kolu açılmıştır. Halvetiyye'nin Sinaniyye kolundan eş Şeyh Mustafa Muslihiddîn Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Muslihiyye kolu ve bu koldan eş Şeyh es Seyyid Ahmed Zehri Efendi Hazretleri'ne nispet edilen Zehriyye kolu açılmıştır.

4. Şemseddin-i Sivasiyye: Bu kol, Ahmediyye kolundan devam eder. Şemseddin-i Ahmed Sivasî Hazretleri tarafından kendi adına açılmış olup Halvetiyye'nin Sivasiyye kolu olarak bilinmektedir.

Cenab-ı Hakk'ın yardım ve inayeti, Hz. Peygamber Efendimiz'in ruhani yardımı ve Halveti meşayihinin himmetleri ile çevre bölgelere halifeler göndermek suretiyle tarikatı yayma faaliyetleri, Yahya-ı Şirvani Hazretleri'nin gayretleri ile genişleyerek yukarıda adlarını zikrettiğimiz asıl dört şubeye-Ruşeniyye, Cemaliyye, Assaliyye, Bahşiyye- sonra bu şubelerden kol kol başka şubelerden de Halvetiyye tarikatı kırk şubeye kadar ulaşmıştır.

Halvetilerde ikinci Pir kabul edilen Seyyid Yahya-ı Şirvani'den sonra Halveti tarikatı dört ana şubeye ayrılmıştır. Ruşeniyye, Cemaliyye, Ahmediyye ve Şemsiye. Şeyh Ahmed Şemseddin tarafından kurulan Ahmediyye’den ise dört kol ortaya çıkmıştır.

eş Şeyh Pir Ebu Abdullah Siracüddîn Ömerü'l Halveti'den sonra Halvetilik silsilesi şöyle devam eder:

Halvetiye Tarikatının başta Seyyid Yahya-ı Şirvani'den sonra dört ana kola ayrıldığını görüyoruz.

Bu ana kollar şunlardır:

Şeyh Ramazan-ı Mahfî Efendi, 1542 senesinde Afyonkarahisar’da dünyaya geldi. Ramazaneddîn-i Mahfî diye tanınmıştır. Aklî ve naklî ilimleri tamamlayarak Şeyh Kâsım Çelebi’den el almıştır. Şeyh Kâsım Çelebi Hazretlerinin vefâtından sonra da onun halîfesi Şeyh Muhammed Muhyiddîn Karahisârî’nin (vefât:1582) yanında seyr ü sülûkunu tamamlamış ve onun halîfesi olmuştur. Şeyh Ramazan Efendi, Şeyh Muhammed Muhyiddîn Efendi’den aldığı hilâfet ile 1586 yılında İstanbul’a gelmiştir.

Sevenlerinden biri olan Bezzazistan Kethüdası Hüsrev Çelebi tarafından Koca Mustafa Paşa’da kendisi için bir tekke binâ ettirmiştir.Bezirgân Tekkesi diye de bilinen dergâhın şeyhliğini üstlenerek irşâd vazifesine başlamıştır. Kumaşçılıkla iştigâlle kalmayıp onların bir tür vekilliğini ve kâhyalığını da yaptığı için kendisine Bezirgân denilen Hüsrev Çelebi, bu binâyı 1586 senesinde Koca Mimar Sinân’a yaptırmıştır. On üç adet dervîş hücresi, selâmlık mekânları, harem ile diğer müştemilat ortadan kaldırılmış olup, câmi-tevhîdhâne niteliğinde olan ana yapı hâlen mevcuttur. Dergâhın ilk şeyhi Ramazan Efendi’ye izâfeten Ramazan Efendi Tekkesi diye de anıla gelmiştir. Ramazan Efendi’nin türbesinin barındığı için de hem âsitâne hem de pîr-evi olma niteliğini kazanmıştır.

Ramazaniyye, Halvetiyye tarîkatının Ahmediyye kolunun bir şubesidir. Adını, Şeyh Ramazaneddîn-i Mahfî Hazretlerinden almıştır. Ramazan Efendi son zamanlarında tekkesinde halktan uzak bir hayat yaşardı. Yetmiş altı yıllık ömrünün otuz iki yılını dergâhta şeyhlik yaparak sürdürmüştür. 1616 senesinde vefât ederek tekkesinin avlusuna defnedilmiştir. Vefatına “Rızâ-i pâk”, “eş-Şeyhü’l-mücâhid”,“Ka’betü’l-uşşâk” “geçti şeyh bugün” ve “tarîk-i tâc” gibi tarihler düşürülmüştür. Şeyh Ramazan Efendi, “Mahfî” mahlasından da anlaşıldığı gibi kemâlini gizleyen bir Allah dostudur. Sefîne-i Evliyâ adlı eserin müellifi Şeyh Hüseyîn Vassâf’ın ifâdesi ile “tarîk-i tesettür”e yani tarikatta gizliliğe meyyaldir. Bu nedenle zamanında gerekli şöhreti bulamamış, hayatı ayrıntılı olarak kaleme alınmamıştır. Ramazan Efendi’nin pek çok halîfesi vardır.

Rüyaları Tabir Ederdi

Ramazan Efendi, rüyâ tâbiri ilminde, zamanının İbn-i Sîrîn’i denilecek kadar ileri şahsiyetti. “Mahfî” mahlasını kullandığı ilâhîlerinin olduğu kaydedilmektedir. Kütüphane kayıtlarında Ramazan Efendi’ye nispet edilen akaid şerhleri vardır.

Şu beyti pek meşhûrdur:
Mahfî bugünü gözleyip
Girdi yola aşk özleyip
Âşıkları cem eyleyip
Gitsin bugün hû hû deyu

Tasavvuf hakkında şu güzel sözleri söylemiştir;

Sultan III.Mehmed Han’ın vezirlerinden Güzelce Mahmud Paşa, Ramazan Efendi’nin müridlerindendi. Vezirliği tamamen terk edip tasavvufa yönelmek istiyordu. Günün birinde Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa’nın elinden kaçıp Ramazan Efendi’ye sığınmıştı. Sadrazam, onun dergahda olduğunu haber alınca hemen adamlarını gönderip veziri yakalamalarını emretti. Fakat, Ramazan Efendi, Mahmud Paşa’yı onlara teslim etmedi. Sadrazam, kendisi gelip veziri almak isteyince Ramazan Efendi: “Bizim dergahımızda paşa yoktur, cümlesi dervişdir. İsterseniz hepsi gelsin, siz de bakınız, hangisi Mahmud Paşa ise alınız! diye buyurdu. Dervişler tek tek dergahdan çağrıldı. Mahmud Paşa da onların arasında aba giymiş olarak bulunmakta idi. Hasan Paşa onu görünce:“İşte aradığım budur” diyemedi. Dergahdan ayrıldı gitti.

Şeyh Sünbül Sinân Efendi’nin şöyle bir keramet gösterdiği rivayet edilir. Ramazan Efendi’in türbesinin olduğu yer evvelce bir arsa halinde imiş. Şeyh Sünbül Sinân Hazretleri bir gün buradan geçerken oturmuşlar “Buradan tevhid kokusu geliyor” buyurmuşlardır. Oysa Ramazan Efendi bu mahalde bulunmuyorlardı, hatta doğmamıştı bile.

Halvetilerde ikinci Pir kabul edilen Seyyid Yahya-ı Şirvani'den sonra Halveti tarikatı dört ana şubeye ayrılmıştır. Ruşeniyye, Cemaliyye, Ahmediyye ve Şemsiye. Şeyh Ahmed Şemseddin tarafından kurulan Ahmediyye’den ise dört kol ortaya çıkmıştır.

Halvetiye Tarikatı, bu dört ana koldan sonra, bir çok alt şubelere ayrılır. Tasavvuf tarihinde en çok kol ve şubelere sahip tarikat olarak nitelendirebileceğimiz hatta bu özelliğinden dolayı tasavvuf ehli tarafından önceleri "Tarikat kuluçkası", zamanla "Tarikat fabrikası" denile gelmiştir.