Zikri, aşağıdaki başlıklar altında arz ettiğimiz zaman, konuya biraz daha vakıf olmamız mümkün olacaktır.

ZİKR-İ ALENİ: Arapça, açıktan yapılan zikre ‘‘zikr-i aleni veya "zikri-i cehri" denir. Zikir, dil ile sesli olarak çekilirken, bir kısmında da kalbten (tefekküri olarak) icra edilir. İlkine cehri zikir, ikincisine de hafi zikir denirdi. Ancak, Allah cc. Araf Suresi Ayet 205’te ‘Zikir bireysel olarak hafif sesle yapıldığı gibi, halka oluşumlarıyla toplu halde sesli tarzda da icra edilir’ diye buyurur. Cehri Zikirin, sesli eda edilip Hz. Ali (k.v.) Efendimizin metodu olduğunu arz etmek isterim.

ZİKR-İ ERRE: Arapça-Farsça, bıçkı zikri veya "Zikr-i Minşari" de denir. Minşar; Arapça'da "Erre", Farsça'da Testere" bıçkı anlamına gelir. Zikir esnasında hançereden (gırtlaktan gelen ses) odun kesen bıçkıyı andırır gibi bir ses geldiği için bu tür zikre "Bıçkı Zikri" adı verilmiştir.

ZİKR-İ HAFİ: Gizli zikir, anlamına gelen ve Arapça bir ifade olan Zikr-i Hafi Araf Suresi Ayet 205’te buyrulduğu üzere, kalpten yani tefekküri olarak uygulanır. Zihinsel olarak kalbin üzerinde bir "Allah" yazısı teşekkül ettirilir (yani hayal edilir) ve bu yazı, hayalden silinmeden, sürekli sabit tutularak zihnen ve aklen tekrarlar halinde zikredilir. Bu zikir, dudak kıpırdatmadan gazete veya kitabı gözle okumamıza benzer. Zikr-i Hafi zikrine ‘‘Kalbi Zikir’’ de denebilir. Hafi Zikrin, sessiz yapılan zikir olup Hz. Ebubekir Sıddık (R.A.) Efendimizin metodu olduğunu arz etmek isterim.

ZİKR-İ KIYAM: Arapça, ayakta çekilen zikir anlamına gelen zikr-i hafinin, Al-i İmran Suresi Ayet 191’de ayakta da icra edilebileceği beyan buyurulmaktadır.

Bu zikre "Kaimen Zikir" de denir. Ayakta zikir, bildiğimiz üzere, halka halinde ayakta yapılır. Ancak bir kısım uygulamalarda halka sabit, bir kısmın uygulamalarda ise dairesel olarak deveran (dönüş) halindedir. Dönme halindeki uygulamaya devir veya deveran adı verilir.

Bir kıssa ile sohbetimize devam edelim.

Bir gün komşuları Hz. Ebubekir’i Resulullah’a şikâyet ederler. "Ya Resulullah, Ebubekir et pişirdi, kokusu dışarıya kadar nüksettiği halde de kimseye ikram etmedi." Peygamberimiz (S.A.V.) duruma vakıf olur ve şu cevabı verir. "O sizin sandığınız et kokusu pişirilen et kokusu değildir. O koku zikreden kalbin yanan kokusudur" Hz. Ebubekir, öyle can-u gönülden kalbi zikrediyordu ki bu zikirden ciğeri yanıyor, etrafı bile sarabiliyor. İşte Hz. Ebubekir"i "Sıddık-ı Ekber" yapan, bu halleridir.

Resulullah (Sav.) Efendimiz buyurmuşlardır ki "Zikrin hayırlısı hafi olanı, rızkın hayırlısı da kafi olanıdır" ve "Benim ve benden önceki enbiyanın söyledikleri kelimelerin en hayırlısı ‘‘Lâ ilâhe illallah’’tır. Bilesin yedi kat gök ve yedi kat yer terazinin bir kefesine, kelime-i tevhit de bir kefesine konsa bu kelime ağır gelir."

Allah cc. Rad Suresi Ayet 28’de “Onlar, kalpleri Allah’ı anmakla huzura kavuşanlardır. Biliniz ki, kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.” diye buyurmuştur.

Bakara Suresi Ayet 152 ile sohbetimizi şimdilik sonlandıralım inşallah. ‘‘O halde siz beni zikredin ki ben de sizi anayım. Bana şükredin. Nankörlük etmeyin’’ ayetini tefekkürünüze sunarım.  

Sonuç olarak; öyleyse gelin dilimizle, kalbimizle ve bedenimizle her daim Rabbimizin rızasını arayalım. Allah’ın lütfettiği ömrü, zikrin aydınlığında hayırlı ve faydalı işlerle değerlendirelim. Her daim Rabbimize hamd ederek, şükrederek O’nun rızasına ermek için gayret edelim. Rabbimizin bize bahşettiği sağlığın, her bir organın, her bir imkânın, her bir anın nimet olduğu kadar emanet de olduğunun bilincinde olalım.

Rabbim bizleri, Sana çokça şükreden, Seni çokça zikreden, Senin azabından çekinen, Sana hakkıyla itaat eden, sadece Senin için eğilen, daima Sana yalvarıp yönelen kullarının arasına ilhak eyle. İnşallah.

Rabbim cümlenizden razı ve hoşnut olsun.                                                      

Mustafa AYALTI
İstanbul, 05 Mart 2017